سرور یک برنامه یا دستگاه رایانه ای است که خدماتی را به برنامه کامپیوتری دیگر و کاربر آن ارائه می دهد، همچنین به عنوان Client (کلاینت) شناخته می شود. در یک مرکز داده، رایانه فیزیکی، که برنامه سرور روی آن اجرا می شود، نیز غالباً به عنوان سرور شناخته می شود. این دستگاه ممکن است به صورت اختصاصی باشد یا ممکن است برای اهداف دیگری مورد استفاده قرار گیرد.

نحوه کار سرور ها

اصطلاح سرور می تواند به یک ماشین فیزیکی، یک ماشین مجازی یا به نرم افزاری گفته شود که خدمات سرور را انجام می دهد. 

سرورهای فیزیکی و مجازی

• نوع فیزیکی، به سادگی رایانه ای است که برای اجرای نرم افزار Server استفاده می شود. 
• نوع مجازی یک نمایش مجازی از یک Server فیزیکی بوده و مانند آن، شامل سیستم عامل و برنامه های خاص خود است. 

روند ایجاد ماشین های مجازی، شامل نصب یک مؤلفه نرم افزاری سبک به نام hypervisor روی سرور فیزیکی است. وظیفه هایپر وایزر این است که Server فیزیکی بتواند به عنوان میزبان مجازی سازی عمل کند.

میزبان مجازی سازی، منابع سخت افزاری Server فیزیکی، مانند زمان پردازنده، حافظه، فضای ذخیره سازی و پهنای باند شبکه را برای یک یا چند ماشین مجازی در دسترس قرار می دهد. یک کنسول اداری به مدیران امکان می دهد منابع سخت افزاری خاصی را به هر Server مجازی اختصاص دهند. این کار، به کاهش چشمگیر هزینه های سخت افزاری کمک می کند، زیرا یک Server فیزیکی می تواند چندین سرور مجازی را اجرا کند.

انواع سرور ها

اغلب دسته بندی Server ها از نظر هدف به شرح زیر است:

• • وب (Web Server)، یک برنامه رایانه ای است که صفحات یا پرونده های HTML درخواستی را ارائه می دهد. در این حالت، یک مرورگر وب به عنوان مشتری (کلاینت) عمل می کند.

• اپلیکیشن (Application Server)، این نوع، بین کاربر نهایی و سرور های پایگاه داده، مکان وسیعی از محاسبات را اشغال می کنند و این دو را بهم متصل می کند. و در واقع محیط ضروری را برای توسعه یا اجرای برنامه فراهم می کنند.

• پروکسی (Proxy Server)، بین یک مرورگر وب و یک Server دیگر در وب، برای بهبود عملکرد، فیلتر کردن درخواست ها و به اشتراک گذاری اتصالات مورد استفاده قرار می گیرد.
• سرور ایمیل (Mail Server)، برنامه ای است که ایمیل ها را از کاربران محلی (افراد در همان دامنه) و فرستنده های راه دور و همچنین ایمیل های خروجی را برای تحویل دریافت می کند.
• مجازی (Virtual Server)، برنامه ای است که روی یک Server مشترک اجرا می شود و به گونه ای پیکربندی شده است که به نظر می رسد هر کاربر، کنترل کاملی بر یک سرور دارد.

• نوع تیغه ای (Blade Server)، یک شاسیServer است که چندین برد الکترونیکی مدولار و باریک را در خود جای داده است. هر تیغه در نوع خود یک سرور است که غالباً به یک برنامه اختصاص یافته است.
• فایل (File Server)، یک رایانه است که مسئول ذخیره سازی مرکزی و مدیریت پرونده های داده می باشد تا سایر رایانه های موجود در همان شبکه بتوانند به آنها دسترسی داشته باشند.
• امنیتی (Policy Server)، یک جزء امنیتی شبکه مبتنی بر سیاست است که خدمات مربوط به مجوز را فراهم می کند و ردیابی و کنترل پرونده ها را تسهیل می کند.
• پایگاه داده (Database Server)، مسئول میزبانی یک یا چند پایگاه داده است. دیتابیسی که بوسیله یک سرویس یا نرم افزار مورد استفاده قرار می گیرد، بر روی این Server قرار گرفته و توسط کاربران سازمانها یا شرکت ها استفاده می شود، همه کاربران متصل به آن، از یک دیتابیس مشترک استفاده می کنند. 
• چاپ (Print Server) ، امکان دسترسی به یک یا چند چاپگر متصل به شبکه را فراهم می کند و کاربران متصل به آن،  قادرند به پرینتر مورد نظرشان دسترسی پیدا کنند.